TORNA TEZGAHLARINDA HESAPLAMALAR
Devir Sayısı hesaplamalarında kesme hızı ve iş parçasının çapı önemlidir.
Kesme Hızı: Torna kaleminin iş parçası üzerinde bir dakikada metre cinsinden aldığı yoldur. Yani diğer bir ifadeyle kesici takımın iş parçası üzerinden bir dakikada kaldırdığı talaşın uzunluğudur.
KESME HIZINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
İşlenecek olan malzemenin cinsi,
Kesici takımın malzemesinin cinsi,
Torna tezgahının gücü,
Talaş derinliği,
İşlemenin cinsi,
Kesicinin ilerleme miktarı
Kesme Hızı değeri teknik kitaplardan ya da kesici takım imalatçısı firmaların kataloglarından yukarıdaki kriterlere göre seçilir.
Kesme hızı tornalama işleminin türüne göre değişmekle beraber dış çap tornalama işlemlerinde HSS kesiciler için 25-50 m/dak. , sert maden uçlarda ise 250-500 m/dak. arasında seçilir. Değerlerin bu kadar aralıklı olarak verilmesinin nedeni aynı talaş kaldırma işleminde kesici takımın ve iş parçasının bağlanma şekilleri de kesme hızına etki etmesindendir.
Örnek 1:
Torna tezgahında işlenecek olan iş parçasının çapı 54 mm ve tezgaha verilecek devir sayısı 375 devir/dak. Olduğuna göre kullanılacak olan kesici takımın kesme hızını hesaplayınız?
V = 3,14xDxN/1000 m/dak.
V = 3,14x(54.375)/1000
V = 3,14×20250/1000
V = 63585/1000
V = 63.5 m/dak.
Aynı formülü kullanarak devir sayısını hesaplayalım. Bunun için formülden formül türetiriz.
N = V.1000/3,14xD dev./dak.
Örnek 2:
Torna tezgahında işlenecek olan iş parçasının çapı 46 mm ve kullanılacak HSS kesici takımın kesme hızı ise 50 m/dak. dır. Buna gör tezgaha verilecek devir sayısını hesaplayınız?
N = Vx1000/3,14xD
N = 50×1000/(3.14)46
N = 50000/144.4
N = 346 devir/dak.
Örnek 3:
CNC torna tezgahında işlenecek olan iş parçasının çapı 48 mm ve kullanılacak kesici takımın kesme hızı ise 530 m/dak. dır. Buna gör tezgaha verilecek devir sayısını hesaplayınız?
N = Vx1000/3,14xD
N = 530×1000/(3.14)48
N = 530000/150.7
N = 3516 devir/dak.
İlerleme:
Kesici takımın iş parçası ekseni boyunca doğrusal olarak bir dakikada mm cinsinden aldığı yoldur.
İlerlemeye etki eden faktörler;
Talaş derinliği,
Talaş kaldırma işleminin türü,
Elde edilecek yüzeyin kalitesi,
Kullanılan kesme sıvısı
Comments